Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
Ali Attestasiya Komissiyası Rəyasət Heyətinin
29 sentyabr 2020-ci il tarixli
QƏRARI
1. “Fəlsəfə doktoru imtahanlarının keçirilmə Qaydası” təsdiq edilsin.
2. Fəlsəfə doktoru imtahanları 01 yanvar 2021-ci il tarixindən etibarən “Fəlsəfə doktoru imtahanlarının keçirilmə Qaydası”na uyğun olaraq təşkil edilsin.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yanında Ali Attestasiya Komissiyası Rəyasət
Heyətinin 29 sentyabr 2020-ci il tarixli 06-R
nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir.
Fəlsəfə doktoru imtahanlarının keçirilmə Qaydası
1. Ümumi müddəalar
1.1. “Fəlsəfə doktoru imtahanlarının keçirilmə Qaydası” (bundan sonra - Qayda) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 11 iyun tarixli 728 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Elmi dərəcələr verilməsi qaydası haqqında Əsasnamə”nin 2.11-ci bəndinə uyğun olaraq hazırlanmışdır.
1.2. Fəlsəfə doktoru imtahanlarının verilməsi iddiaçının dissertasiya müdafiəsinə buraxılması üçün mütləq şərtdir.
1.3. Fəlsəfə doktoru imtahanları fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi iddiaçısının attestasiyasının əsas tərkib hissəsi olub, dissertasiyanın ilkin müzakirəsinədək verilir və iddiaçının ixtisas üzrə bilik səviyyəsini müəyyən edir.
1.4. Fəlsəfə doktoru imtahanları aşağıdakı fənlər üzrə verilir:
- ixtisas fənni (dissertasiya iki ixtisas üzrə hazırlandığı halda həmin ixtisas fənlərinin hər birindən);
- xarici dil (ingilis, alman və ya fransız dillərindən biri);
- Azərbaycan dili (əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan iddiaçılar üçün).
1.5. Fəlsəfə doktoru imtahanlarının nəticələri həmin imtahanların verildiyi tarixdən dissertasiyanın ilkin müzakirəsinədək beş il müddətində etibarlı sayılır.
1.6. İddiaçılara hər bir fəlsəfə doktoru imtahanı üzrə onun nəticəsini özündə əks etdirən və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının (bundan sonra - Komissiya) müəyyən etdiyi formada şəhadətnamə (Əlavə 8.1, Əlavə 8.2 və Əlavə 8.3) verilir.
2. İxtisas fənnindən fəlsəfə doktoru imtahanının keçirilməsi
2.1. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanı iddiaçının seçiminə uyğun olaraq, dissertasiya işinin yerinə yetirildiyi və ya dissertasiya müdafiəsinin keçiriləcəyi elmi müəssisə və təşkilatda, ali təhsil müəssisəsində verilir.
2.2. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanı ildə iki dəfədən az olmamaqla yaz və payız sessiyalarında keçirilir. İmtahanın keçiriləcəyi tarix, vaxt və yer müvafiq elmi müəssisə və təşkilat, ali təhsil müəssisəsi rəhbərinin əmri ilə təsdiq olunur.
2.3. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının keçiriləcəyi tarix barədə məlumat bir ay əvvəl müvafiq elmi müəssisə və təşkilatların, ali təhsil müəssisələrinin rəsmi internet saytında yerləşdirilir.
2.4. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanı Komissiya tərəfindən təsdiq edilmiş müvafiq proqram əsasında keçirilir.
2.5. Müvafiq proqramların elektron versiyaları (məzmununda dövlət sirri təşkil edən məlumatlar olan ixtisaslar üzrə proqramlar istisna olmaqla) elmi müəssisə və təşkilatların, ali təhsil müəssisələrinin rəsmi internet saytında yerləşdirilir, çap versiyaları doktorantura şöbələrində və elmi kitabxanalarda saxlanılır.
2.6. Dissertasiyanın mövzusu iki ixtisası əhatə etdikdə hər iki ixtisasdan fəlsəfə doktoru imtahanı verilir.
2.7. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının keçirilməsi üçün elmi müəssisə və təşkilat, ali təhsil müəssisəsi rəhbərinin əmri ilə hər bir ixtisas üzrə tərkibi beş nəfərdən az olmamaqla sədr, sədr müavini və üzvlərdən ibarət imtahan komissiyası yaradılır.
2.8. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının keçirilməsi üçün yaradılan imtahan komissiyalarında (bundan sonra – imtahan komissiyaları) müvafiq ixtisas üzrə azı iki elmlər doktoru və ya professor olmaqla yüksəkixtisaslı elmi kadrlar təmsil olunurlar. İmtahan
komissiyalarının tərkibinə digər elmi müəssisə və təşkilatların, ali təhsil müəssisələrinin yüksəkixtisaslı mütəxəssisləri daxil edilə bilərlər.
2.9. İmtahan komissiyası sədrinin (və ya sədr müavininin) və azı bir elmlər doktorunun iştirakı təmin edilməklə, azı üç üzvü iştirak etdikdə ixtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının keçirilməsinə yol verilir.
2.10. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanında iştirak etmək üçün dissertasiya işinin yerinə yetirildiyi və ya dissertasiya müdafiəsinin keçiriləcəyi elmi müəssisə və təşkilata, ali təhsil müəssisəsinə aşağıdakı sənədlər təqdim edilir:
- şəxsiyyəti təsdiq edən sənədin surəti əlavə olunmaqla iddiaçının ərizəsi;
- iddiaçı ixtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının keçiriləcəyi elmi müəssisə və təşkilatın, ali təhsil müəssisəsinin doktorantı (dissertantı, adyunktu) olmadığı halda, onun dissertasiya işinin yerinə yetirildiyi müəssisədən müvafiq müraciət məktubu.
2.11. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanına buraxılan şəxslərin siyahısı müvafiq elmi müəssisə və təşkilat, ali təhsil müəssisəsi rəhbərinin əmri ilə təsdiq edilir.
2.12. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanı Komissiya tərəfindən təsdiq edilmiş müvafiq proqram əsasında imtahan komissiyası tərəfindən tərtib edilən və elmi müəssisə və təşkilatın, ali təhsil müəssisəsinin müvafiq möhürü ilə təsdiqlənmiş biletlər üzrə yazılı və şifahi keçirilir.
2.13. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının müddəti 2 saat 30 dəqiqədir.
2.14. İddiaçı sualları 2 saat ərzində cavab vərəqində yazılı, 30 dəqiqə ərzində imtahan komissiyasının üzvləri qarşısında şifahi qaydada cavablandırır.
2.15. Cavab vərəqləri əvvəlcədən elmi müəssisə və təşkilatın, ali təhsil müəssisəsinin müvafiq möhürü ilə təsdiqlənir.
2.16. Hər bir imtahan bileti ixtisas üzrə dörd sualdan ibarətdir. İddiaçının biletində olan suallar və onlara verilən cavablar cavab vərəqində qeyd edilir. İddiaçının dissertasiya mövzusuna dair beşinci sual imtahan komissiyasının üzvləri tərəfindən ona şifahi cavablandırma zamanı verilir və imtahan vərəqində qeyd edilmir.
2.17. İddiaçıların cavab vərəqləri bir il ərzində fəlsəfə doktoru imtahanının verildiyi müvafiq elmi müəssisə və təşkilatda, ali təhsil müəssisəsində saxlanılır.
2.18. İmtahan komissiyasının üzvləri iddiaçıya biletə düşən suallar çərçivəsində və dissertasiya mövzusuna dair əlavə dəqiqləşdirici suallar verə bilərlər.
2.19. İxtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının nəticəsində imtahan komissiyası üzvləri tərəfindən iddiaçının bilik səviyyəsi “İmtahan nəticələrinin qiymətləndirilməsi meyarları”na (Əlavə 8.4) müvafiq olaraq “əla”, “yaxşı”, “kafi” və ya “qeyri-kafi” ilə qiymətləndirilir.
2.20. İmtahan komissiyalarının qərarı protokolla rəsmiləşdirilir (Əlavə 8.5). Protokolda imtahan komissiyasının hər bir üzvünün elmi dərəcəsi, elmi adı, adı, soyadı və atasının adı, iddiaçının adı, atasının adı, soyadı, fəlsəfə doktoru imtahanlarının verildiyi elm sahəsinin adı, ixtisasın adı və şifrəsi, dissertasiyanın mövzusu, iddiaçıya bilet üzrə və əlavə verilən suallar, iddiaçının fəlsəfə doktoru imtahanı üzrə bilik səviyyəsinin qiymətləndirilməsinə dair yekun nəticə qeyd edilir. Protokol imtahan komissiyasının sədri və üzvləri tərəfindən imzalanır, elmi müəssisə və təşkilat, ali təhsil müəssisəsi tərəfindən müvafiq qaydada təsdiq olunur.
2.21. İddiaçı ixtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanını vermək üçün üzrlü səbəbdən imtahana gəlmədikdə, imtahanın verilməsi onun şəxsi ərizəsi əsasında növbəti imtahan sessiyası zamanı təşkil edilir.
2.22. İddiaçının ixtisas fənni üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının nəticəsi “qeyri-kafi” qiymətləndirildikdə ona şəhadətnamə verilmir. Bu halda iddiaçının təkrar imtahan verməsinə altı aydan tez olmamaq şərtilə icazə verilir.
3. Xarici dil, habelə əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan iddiaçılar üçün Azərbaycan dili
üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının keçirilməsi
3.1. Xarici dil, habelə əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan iddiaçılar üçün Azərbaycan dili üzrə fəlsəfə doktoru imtahanı Azərbaycan Respublikasının Dövlət İmtahan Mərkəzi (bundan sonra – DİM) tərəfindən keçirilir.
3.2. Xarici dil, habelə əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan iddiaçılar üçün Azərbaycan dili üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının məzmunu, imtahanın keçirilmə qaydası, nəticələrinin qiymətləndirilməsi meyarları və keçid balı Komissiya ilə razılaşdırılmaqla, DİM tərəfindən müəyyənləşdirilir.
3.3. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2010-cu il 1 iyul tarixli 129 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Doktoranturaların yaradılması və doktoranturaya qəbul Qaydaları”na müvafiq olaraq doktoranturaya qəbul zamanı xarici dil imtahanından bu Qaydanın 3.2-ci bəndi ilə nəzərdə tutulan qaydada müəyyən edilən keçid balını toplamış iddiaçılar dissertasiyalarını həmin imtahanı verdikləri tarixdən beş il müddətində ilkin müzakirəyə təqdim etdikləri təqdirdə xarici dil üzrə fəlsəfə doktoru imtahanından azad olunurlar.
3.4. Xarici dil üzrə B2 və ya daha yüksək səviyyəli beynəlxalq dil sertifikatına (IELTS, TOEFL, TestDaF, DELF, DALF, STANAG) malik olanlar həmin sertifikatın qüvvədə olduğu müddətdə xarici dil üzrə fəlsəfə doktoru imtahanından azad olunur. Həmin şəxslər sertifikatlarının notariat qaydasında təsdiq edilmiş surətini attestasiya sənədlərinə əlavə etməlidir. Beynəlxalq dil sertifikatının imtahan nəticələrinin keçid balına ekvivalentliyi Komissiya tərəfindən müəyyənləşdirilir.
3.5. İddiaçının xarici dil, habelə əcnəbi və vətəndaşlığı olmayan iddiaçılar üçün Azərbaycan dili üzrə fəlsəfə doktoru imtahanının nəticəsi “qeyri-kafi” qiymətləndirildikdə ona şəhadətnamə verilmir. Bu halda iddiaçının təkrar imtahan verməsinə altı aydan tez olmamaq şərtilə icazə verilir.
4. Yekun müddəa
4.1. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 11 iyun tarixli 728 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Elmi dərəcələr verilməsi qaydası haqqında Əsasnamə”nin 2.13-cü bəndinə əsasən iddiaçının hazırladığı dissertasiyanın profili üzrə elm sahəsində ali təhsili olmadıqda (tibb və baytarlıq elmləri istisna olmaqla), həmin elm sahəsinin ümumelmi əsaslarından verilən əlavə imtahanın keçirilməsi zamanı bu Qaydanın müddəaları tətbiq edilib.
Mənbə: AAK
