“Məclis” toplusunun bu cildi muzeydə keçirilmiş bir sıra mühüm tədbirlərin stenoqrafik məzmununu əks etdirir.
İmadəddin Nəsiminin 635 illiyi və Nəsimiyə həsr edilən yeni müstəqil ekspozisiya zalının yaradılması ilə bağlı 29 noyabr 2004-cü ildə keçirilən elmi sessiya və görüşü giriş sözü ilə açan Rafael Hüseynov daha sonra şairin həyat və irsi haqqında etdiyi məruzədə maraqlı məqamlara toxunur, “söz və dözüm dahisi” adlandırdığı Nəsiminin millətimizə, ədəbiyyatımıza göstərdiyi xidmətlər haqda dəyərli məlumatlar verir.
Azərbaycan tarixi filmlər silsiləsinin ən dəyərli incilərindən olan “Nəsimi” filminin baş rolunun yaradıcısı Azərbaycanın xalq artisti Rasim Balayev də səmimi ürək sözlərini söyləmiş, Nəsiminin gözəl qəzəllərindən birini ifa edərək məclisi rövnəqləndirmişdir. Tədbirin sonunda Nəsiminin xatirəsinə, həyat və yaradıcılığına həsr edilmiş yeni ekspozisiya zalının təntənəli açılışı olmuşdur.
Topluda öz əksini tapmış ikinci tədbir 7 aprel 2004-cü il tarixində Böyük Britaniyada yaşayıb-yaradan rusdilli şairə Nigar Həsənzadə ilə təşkil olunmuş görüşdür. Nigar Həsənzadəni “Azərbaycanı, Azərbaycan ədəbiyyatını, Azərbaycan şeirini dünyaya yaxınlaşdıran və dünyanı bizə yaxınlaşdıran insanlardan biri” kimi dəyərləndirən muzeyin direktoru Rafael Hüseynov öz çıxışında Nigarın vətəndən kənarda yaranan şeirlərinin müxtəlif ölkələr və məclislərdə Azərbaycan adını və yurdunu xatırlatdığı üçün bunun da vətənə, mədəniyyətimizə xidmətin bir yolu olduğunu vurğulayaraq şairənin əsərlərinin dünyanın bir çox yerlərində nəşr olunmasını və ona daha artıq şöhrət gətirməsini arzulamışdır.
Nigar xanımı Azərbaycan ədəbi ictimaiyyətinə dəyərli məqaləsi ilə təqdim edən və tədbirdə onun yaradıcılığının poetik xüsusiyyətlərindən söz açan muzeyin “Beynəlxalq əlaqələr və komparativistika” şöbəsinin müdiri Şəfəq Əlibəyli şairənin son şeirlərindən etdiyi tərcümələrdən bəzilərini öz ifasında səsləndirmişdir. Tədbirin sonunda Nigar Həsənzadə bu görüşün təşkilinə və barəsində deyilən xoş sözlərə görə Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Milli Muzeyinin rəhbərliyinə minnətdarlığını bildirmiş və muzeyə yeni çapdan çıxmış kitablarını bağışlamışdır.
1 iyun 2004-cü ildə görkəmli nasir İsi Məlikzadənin 70 illik yubileyinə həsr olunmuş xatirə gecəsi keçirilmişdir. İsi Məlikzadəni bir şəxsiyyət və sənətkar kimi səciyyələndirən, onu “mənəviyyatımızın ekologiyası keşiyində dayanan yaradıcı” adlandıran Rafael Hüseynov Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat Muzeyinin İ.Məlikzadə ömrünün müxtəlif illərinin fotoları, əsərlərindən müəyyən fraqmentləri və sənət dostlarının ürək sözlərini özündə əks etdirən toplunu nasirin yuvarlaq ildönümünə hədiyyə etdiklərini iştirakçıların diqqətinə çatdırmışdır.
İsi Məlikzadə irsi haqda məruzə edən tədqiqatçı Sevinc Abbasova XX əsrin yeni nəsrini yaradan qüdrətli sənətkarlardan hesab etdiyi yazıçının nəsrinin dərin realizmlə sağlam romantikanın qovusuğundan yaranan nəsr olduğunu xüsusi vurğulamışdır.
Yığıncaqda Ə.Hacızadə, F.Sadıq, S.Rüstəmxanlı, Ə.Əhməd, R.Əzizbəyli və Q.Paşayev yazıçıyla bağlı xatirələrini bölüşmüşlər.
14 iyun 2004-cü il tarixində təşkil olunmuş tədbir Azərbaycanın ilk monumentalist heykəltəraş qadını, Nizami Muzeyinin əməkdaşı Münəvvər Rzayevanın anadan olmasının 75 illiyi və sənətkarla ayrılığın 7-ci gününə həsr olunmuşdur.
Sənətkarın Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyində nümayiş olunan əsərlərindən sərgi də düzənlənmişdir.
Anma mərasimini giriş sözü ilə açan muzeyin direktoru Rafael Hüseynov heykəltəraşın xalqımıza qoyub getdiyi irsə yüksək dəyər verməklə yanaşı Münəvvər xanımın xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə onun seçmə əsərlərinin fotolarını bir kitabçada birləşdirərək albom buraxacağını bəyan etmişdir.
Sonra Rəssamlar İttifaqının təmsilçisi Xanlar Əhmədov Münəvvər Rzayevanın yüksək sənətkarlığından, gözəl insani keyfiyyətlərindən söz açmışdır.
Azərbaycanın xalq rəssamı Oqtay Sadıqzadənin “Cəlaləddin Rumi və Şəms Təbrizi” tablosunun təqdimatı 30 iyul 2004-cü il tarixində N.Gəncəvi adına Azərbaycan ədəbiyyatı muzeyində həyata keçirilmişdir. Öncə sənət dünyası və ədəbi şəcərəsi, daha sonra Cəlaləddin Rumi ilə Şəms Təbrizinin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı maraqlı məqamlara toxunan Rafael Hüseynov rəssamın yeni əsərinin təqdimatını bir sənət bayramı kimi dəyərləndirmişdir.
Oqtay Sadıqzadə bu işdə Rafael Hüseynovun da böyük zəhmətinin olduğunu və əsərin məhz onunla səmərəli əməkdaşlığının nəticəsində yaranmasını xüsusi qeyd etmişdir.
Bu tədbirə dəvət aldığına görə öz təşəkkürünü bildirən Səfər Şirinov Ruminin “Ayrılıq” məsnəvisindən etdiyi tərcümədən bir parçanı öz ifasında səsləndirmişdir. Hüseyn Arabul da öz səmimi ürək sözlərini söyləmişdir. “Savalan” qrupunun ifasıyla başlayan tədbir musiqi sədalarıyla da öz işini yekunlaşdırmışdır.
27 oktyabr 2004-cü ildə sənətsevərlər Azərbaycanın xalq şairi Hüseyn Arifin anadan olmasının 80 illiyinə həsr edilmiş xatirə axşamına toplaşmışlar. Şairlə bağlı kövrək xatirələrini dilə gətirən Rafael Hüseynov çıxışında H.Arif sənətinin özəllikləri haqda ətraflı məlumat vermişdir.
Qonaqlardan Camal Mustafayev, Sabir Rüstəmxanlı, Qəzənfər Kazımov, Abbas Abdulla, İbrahim İsayev, Zəlimxan Yaqub və başqaları şairlə bağlı xoş xatirələrindən, onunla dostluq əlaqələrindən ürəkdolusu söz açmışlar. Daha sonra aktyor Əli Nur, şair Barat Vüsal və digər çıxışçılar Hüseyn Arif şeirlərini səsləndirmişlər.
Şairin qızı Zöhrə Hüseynzadə Hüseyn Arif irsindən qısaca söz açmış, muzeyin rəhbərliyinə tədbirin təşkilinə, şairin həyat, yaradıcılığını və onun haqda xatirələri əks etdirən “Hüseyn Arif” kitabçasına görə dərin təşəkkürünü bildirmişdir.
İldönümü və görüşlərlə bağlı verilən fotolar toplunu daha rəngarəng və baxımlı etmişdir.
