"Ləyaqətlə yaşadım" deyə bilmək xoşbəxtliyi
Fev 22, 2017 | 15:51 / Müsahibələr, çıxışlar
İkinci Ağamusa Axundov olmayacaq...
Yəni, əslində, hər insan, hər yaradıcı şəxsiyyət təkdir, təkrarsızdır. Doğrudur, nə qədər parlaq olsa belə,gedənlərdən sonra gələnlərin arasında sələflərin etdiklərini haradasa bir az yaxşı, bir az pis təkrarlayan, davam etdirənlər tapılır. Ona görə də riyakarlıqdan xali olmayan, hətta mayasında müəyyən acıqvericilik yer alan bir qəlp deyiş də yaranıb ki, əvəzedilməz adam yoxdur.
Necə yəni yoxdur?!Boş sözdür! Özünətəsəllidən başqa bir şey deyil! Axı gendən baxan daha ədalətli gözlər həmişə ağla qaranın təfavütünü dərhal sezir, bəzən ağı, ya qaranı "elə bu da yarayar" deyib bozla əvəzləyənlərdən fərqli olaraq,elin tərəzi gözləri rəngləri dəqiq seçib dəyərləndirməyi həmişə bacarır.
Söhbət akademik Ağamusa Axundovdan gedəndə isə onun müstəsnalığını şərtləndirən, varlığına, ömrünə, yoluna birbaşa aidiyyəti olan vacibdən-vacib ayrı bir amil də var ki, yüzdəyüz bir daha nə qayıdacaq, nə təkrarlanacaq: epoxa, mühit, Ağamusa Axundovun axarında yaşayıb-yaratmış olduğu zaman.
O, müharibə illərinin uşağı idi. Təxminən mənim anamla, dayımla həmyaş idi və eyni məkanda, Kürdəmirdə böyümüşdülər.
1940-cı illərin əvvəllərinin o sıxıntıları ki onların haqqında mənə anam, dayım danışardı, hamısı Ağamusa müəllimin də taleyindən keçmişdi.
Bir dəfə hər ikimizə doğma olan bir dostla Ağamusa müəllimi axşam yeməyinə dəvət etmişdik, isti yeməkləri sifariş etməzdən əvvəl adət üzrə heç təklif gözləmədən masanın üstünə soyuq qəlyanaltıları düzürdülər və tərəvəz yığılmış qaba baxan Ağamusa müəllimin qəfildən dalğınlaşdığını görəndə soruşdum ki, nə oldu?
"Heç! - dedi. - Hər dəfə süfrədə göy-göyərti görəndə yadıma dava illərində, qıtlıq vaxtı aclığımızı toxtatmaqçün çörək əvəzinə tərə, yemlik, pencər yediyimiz günlər gəlir".
Həyatın bu cür sərt üzlərini ağılları dünyanı dərk edən ilk anlardan duyduqlarından, o nəslin insanları və o sıradan Ağamusa müəllim də qədirbilən idilər, neməti yüksək tutan idilər, daxilən daha səfərbər, məqsədlərinə yetməkdə daha ardıcıl və inadkar, ömür boyu əsl yaşından daha sinli idilər (və 70-nin astanasında verdiyi bir müsahibəsində Ağamusa müəllim, əslində, mənim bu müşahidəmi təsdiqləyir: "Mənim dövrümün tələbələri daha vəfalı, daha səmimi, daha ciddi olublar. Daha dərindən seviblər, günlərin sevinc və kədəri önündə daha dözümlü idilər, həm də ruh yüksəklikləri ilə seçilirdilər" - "Bakı Universiteti" qəzeti, 25.V.1999).
Uşaqlığından kitabın, mütaliənin aludəsi olmuşdu və başqaları bir məktəbi oxuyub başa çıxmağa çətinlik çəkdiyi halda, o, eyni vaxtda həm rus, həm Azərbaycan bölmələrində təhsil almışdı, hər iki məktəbi əla qiymətlərlə bitirmiş, medala layiq görülmüşdü.
Ailəmizdə mənə ilk uşaqlıq, yeniyetməlik illərimdə Ağamusa müəllimi misal çəkərdilər ki, çalış onun kimi ol.
Və mən də çalışırdım ki, olam...
525-ci qəzet, 23 fevral 2017-ci il
