Martın 7-də AZTV-nin “Mədəniyyət” kanalında “Vətənim” verilişinin Azərbaycanın ilk peşəkar qadın pianoçusu, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının qurucularından biri olan Xədicə Qayıbovanın xatirəsinə həsr edilən buraxılışı yayımlanıb.

AMEA Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin baş direktoru, akademik Rafael Hüseynovun təqdimatında yayımlanan verilişdə X.Qayıbovanın keşməkeşli həyatına, acı taleyinə, yaradıcılığına geniş nəzər salınıb.

Akademik R.Hüseynov X.Qayıbovanın 16 mart 1938-ci il tarixində Azərbaycan Daxili İşlər Xalq Komissarlığının Dövlət Təhlükəsizlik İdarəsinin şöbə rəisinin müavini, leytenant Tevosyanın tərtib etdiyi arayışa əsasən əks-inqilabi fəaliyyətdə və türkçülük ideyalarının yayılmasında ittiham olunaraq həbs edilməsindən bəhs edib.

Akademikin sözlərinə görə, arayışda Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra X.Qayıbovanın öz evində Musavat partiyasının başçılarından biri olan Mustafa Vəkilovu gizlətdiyi və onun qaçması üçün şərait yaratdığı qeyd olunub. Həmçinin 1924-cü ildə X.Qayıbovanın evində türk ordusunun zabiti Sultan Hüseynzadəni gizlətdiyi, sonra isə onun İrana qaçaraq orada alman və yapon kəşfiyyatlarına xidmət etdiyi bildirilib. Akademik R.Hüseynov bu arayışın Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Mircəfər Bağırovun əmri ilə tərtib olunduğunu qeyd edib.

“Xədicə xanım Qayıbova gözəlliklər yaradan zərif bir insan idi və bu dünyaya kəşfiyyatlar, cəsus şəbəkələri arasında əlaqə yaratmaq üçün gəlməmişdi”, - deyə bildirən akademik R.Hüseynov peşəkar pianoçunun ziyalılar və sənətçilər arasındakı körpü olduğunu, bir ulduz kimi parladığını bildirib.

R.Hüseynov X.Qayıbovanın daxilindən gələn əsilzadəliyin onun əsil-nəcabətindən qaynaqlandığını qeyd edib. O, 1980-90-cı illərdə X.Qayıbovanı görmüş, onunla həmsöhbət olmuş şəxslərlə apardığı söhbətlərdən bəhs edib, onların Xatirə xanımla bağlı xatirələrini lentə aldığını vurğulayıb.

Akademik, həmçinin X.Qayıbovanın həbsdə olduğu müdddətdə yazdığı öz tərcümeyi-halı barədə məlumat verib, pianoçunun burada bütün həyatını ətraflı şəkildə qələmə aldığını diqətə çatdırıb.

“Xatirə xanım Qayıbova öz varlığı, davranışları, cəmiyyətdə tutduğu mövqeyi ilə vaxtın nəbzini tutmağı bacaran, yeni zamanı gətirənlərdən biri idi”, - deyə qeyd edən akademik əlavə edib ki, XX əsrin gəlişi ilə Azərbaycanda Şərq və Qərb musiqisinin vəhdəti isitiqamətində qazandığımız uğurlardan danışarkən Xədicə xanımın adını iftixarla, minnətdarlıqla yad etməliyik.

R.Hüseynov, həmçinin X.Qayıbovanın aldığı mükəmməl təhsildən, Mricəfər Bağırovun ona olan şəxsi qəzəbindən danışıb.  O, 1938-ci ildə ikinci həyat yoldaşı Rəşad Qayıbovun həbs olunmasından qısa müddət sonra Xədicə xanımın da həbs edildiyini və M.Bağırov tərəfindən gülləndiyini bildirib.

Videosüjeti təqdim edirik:

http://yoda.az/tv/medeniyyet/2022-03-07/19-30-35

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.nizamimuseum.az saytına istinad zəruridir.