Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində “Azərbaycan dramaturgiyası və Azərbaycan milli teatrı” mövzusunda Respublika elmi konfransı keçirilib.

Ölkə Prezidenti İlham Əliyevin peşəkar milli teatrın təşəkkülünün 150-ci ildönümünün qeyd edilməsi haqqında imzaladığı Sərəncamının icrasına uyğun olaraq baş tutan konfransda tarixi XIX əsrdən başlayan Azərbaycan teatr sənətinin keçdiyi təkamül yolunu, o cümlədən, dramaturji poetikanın xüsusiyyətlərini əhatə edən mövzular dinlənilib.

Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin direktoru, akademik Rafael Hüseynov elmi konfransı giriş nitqi ilə açaraq bildirib ki, Azərbaycan teatrının tarixi ilk afişanın sərgiləndiyi zamandan götürülsə də əslində, milli teatrın yaşı daha qədim dövrə aiddir. Akademik, qədim meydan tamaşalarından, xalq arasındakı müxtəlif kütləvi tamaşa çeşidlərindən başlamış şəbih tamaşalarınacan olan inkişaf yolunu milli teatrın təkamülü adlandırıb. Rafael Hüseynovun sözlərinə görə Azərbaycan peşəkar teatrının yarandığı 1873-cü il mədəniyyət hadisəsi Avropa üslublu teatr tariximizin başlanğıc dövrüdür. Lakin Azərbaycanda hələ orta əsrlərdə imam Hüseyn müsibətini səhnələşdirən şəbih tamaşaları göstərilirdi. Rafael Hüseynov onu da əlavə edib ki, Məhəmməd Füzulinin “Hədiqətüs-süəda” əsərini bu mənada Kərbəla hadisələrindən bəhs edən xüsusi bir ssenari hesab etmək olar. Akademikin verdiyi məlumata görə ərəb və farsdilli mənbələrində bu mövzuda yazılmış əsərlərdən fərqli olaraq ustad Füzulinin yaratdığı poemada həmin faciənin türkmənşəli tarixi qəhrəmanlarının da obrazları yer alır.

Daha sonra Rafael Hüseynov dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin “Leyli Məcnundan Koroğluyadək” məqaləsinə istinad edərək xalq musiqisi əsasında yazılmış “Leyli və Məcnun” operasından Avropa üslubunun tələblərinə cavab verən “Koroğlu” operasına qədərki inkişaf dövrünü Azərbaycan operasının otuz illik yüksəliş çağı olduğunu qeyd edib.

Akademik, Azərbaycan dramaturgiyasının da inkişaf mərhələlərindən bəhs edərək, rus, Avropa ədəbiyyatına yaxından bələd olmuş Nəcəf bəy Vəzirov, Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev və digər ədiblərimizn  zəngin dramaturji irsini teatr sənətinin vüsəti adlandırıb.  

Daha sonra konfransın növbəti qonaqlarından olan teatr muzeyinin direktoru Sevinc Mikayılova çıxış edib. O, rəhbərlik etdiyi mədəniyyət ocağının yaranma tarixindən və fəaliyyətindən söz açıb. O, xalqımızın mədəni sərvəti hesab olunan teatr sənətinin çox zəngin tarixi yol keçdiyini söyləyib, bu tarixin qorunaraq gələcək nəsillərə ötürülməsində Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyinin xüsusi rolu olduğunu qeyd edib.

Konfransın plenar iclasında AMEA İ. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu Müasir Azərbaycan dili şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru, dosent Nərgiz Hacıyevanın “Azərbaycan dramaturgiyasında tələffüz məsələləri”, Azərbaycan Dillər Universitetinin əməkdaşı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Vüsalə Ağabəylinin “Azərbaycan dramaturgiyasının banisi M.F.Axundzadənin yaradıcılığında gender problemi”, muzeyin əməkdaşı Zarema İbrahimovanın “Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin dəyişilən ekspozisiyasında Azərbaycan teatrının əksi keçmişdə və indi” məruzələri dinlənilib.

Elmi konfransın “Azərbaycan teatr tarixi muzey arxivlərində”, “Tarixi şəxsiyyətlər dram əsərlərində və teatr səhnəsində”, “Teatr tarixi, teatr tənqidi və ədəbi tənqid” və digər mövzuları əhatə edən bölmə iclaslarında ən müxtəlif elm, təhsil, mədəniyyət ocaqlarından daxil olmuş məruzələr təqdim edilib.

Konfransın yekununda iştirakçılara sertifikatlar təqdim edilib, sonra qonaqlar Hüseyn Cavidin və Cəfər Cabbarlının yaradıcılığına həsr edilmiş sərgilərlə tanış olublar. 

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.nizamimusem.az saytına istinad zəruridir.