Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti Yaxın Şərq Universiteti Rumi Araşdırmaları İnstitutunun təşkilatçılığı ilə Şərqin mütəfəkkir şairi Mövlana Cəlaləddin Ruminin vəfatının 750-ci ildönümü münasibətilə beynəlxalq elmi konfrans keçirilib.

Şimali Kiprin Yaxın Şərq Universitetində baş tutan 8-ci beynəlxalq Rumi konfransında Şimali Kipr, Türkiyə, Azərbaycan, İran, Tacikistan, Özbəkistan,  Pakistan, Türkmənistan, Rusiya, Bosniya və Herseqovina, İraq, Misir və Braziliyadan  alim və tədqiqatçılar iştirak edirdilər.

Konfrans açılış mərasimi və plenar iclasdan sonra, “Keyfiyyətli təhsil”, “Gender bərabərliyi”, “Bəşəriyyətə və cəmiyyətə uyğun həyat tərzi və şərtləri”, “Sülh və ədalət”, “Hədəfli və birgə yaşamaq tərzinə önəm vermək”  adlı beş müxtəlif paneldə məruzə və müzakirələrlə davam edib.

Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin əməkdaşları da konfransa distant formada qoşularaq məruzələrlə çıxış ediblər. Muzey əməkdaşlarının iştirak etdiyi bölmə öz işinə tarix elmləri doktoru, professor Şahin Fərzəliyevin “Cəlaləddin Rumi və Şəms Təbrizinin dostluğu və Mövlananın “Xamuş” təxəllüsü ilə bağlı bəzi qeydlər” adlı məruzəsi ilə başlayıb. O, öz çıxışında iki müdrik filosof arasındakı mənəvi bağları tarixi-fəlsəfi baxış bucağından araşdıraraq Rumi poeziyasının ilahi-mistik mahiyyətinə işarə edib.

Muzeyin Beynəlxalq əlaqələr və dünya muzeyləri şöbəsinin böyük elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Gülnar Əqiq “Mövlana Cəlaləddin Ruminin poeziyası dünya xalqlarını birləşdirən bir dəyər kimi” mövzusuna həsr edilmiş məruzəsində  klassik Şərq ədəbiyyatının zəngin və dəyərli parçası olan təsəvvüf poeziyasının Mövlana Cəlaləddin Ruminin “Məsnəvi-ye Mənəvi” əsəri ilə ən yüksək zirvəyə çatdığını söyləyib,  “Məsnəvi”dəki insanları mənəvi-əxlaqi təkamülə çağıran ibrətamiz hekayələrdən bəhs edib. Məruzəçi mənbəyini Qurani-Kərim ayələri, dini hədislər və Şərq xalqlarının folklorundan götürən bu mənzum hekayələrin baş qəhrəmanının insan olduğunu, Mövlana fəlsəfəsinin əsasında mütləq həqiqətə doğru irəliləyən, kamilliyə çatmağa çalışan insanın durduğunu və onun bu hekayələr vasitəsilə bəşəriyyətə  sülh və vəhdət içərisində yaşamağı aşıladığını vurğulayıb.

Muzeyin Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının tədqiqi və təqdimi şöbəsinin böyük elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nərmin Əliyeva da konfransda “Cəlaləddin Rumi rübailərinin rübai ənənəsi kontekstində özünəməxsus yeri”  adlı məruzə ilə çıxış edib. Məruzəçi Şərqdə Mövlanə və Mövləvi, Qərbdə isə Rumi kimi tanınan böyük irfan sahibi, filosof, şair Cəlaləddin Məhəmməd Bəlxinin “Məsnəvi-ye mənəvi” və “Divani-Şəms” əsərlərindən 800 yüz ildən artıq bir dövrdə  bəşəriyyəti heyrətləndirən və bu gün də öz təsirini saxlamaqda olan ən dəyərli söz və fikir möcüzələrindən biri kimi bəhs edərək Rumi yaradıcılığnda çox qədim ənənəyə malik, ictimai-fəlsəfi, dini-etik və mistik mahiyyəti olan rübai janrının xüsusi yer tutduğunu diqqətə çatdırıb. O, qeyd edib ki, Cəlaləddin Ruminin insanı kamilləşməyə, digər varlıqlardan yüksəkdə dayanmağa, eşq və mərifət  yolu ilə tanrıya yaxınlaşmağa çağıran rübailəri bu gün də öz aktuallığını nəinki itirmir, əksinə öz arealını genişləndirir, fəlsəfi-əxlaqi, etik-estetik dəyərlərin ən yaxşı ifadə vasitələrindən biri kimi Şərq ədəbiyyatında mühüm rol oynayır. Bir sözlə, Mövlana Cəlaləddin Rumi klassik Şərq ədəbiyyatında geniş yayılmış rübai janrına tamamilə yeni forma və məzmun vermişdir.

Konfransın sonunda iştirakçılara sertifikatlar təqdim edilib və Yaxın Şərq Universitetinin Rumi Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri, professor Qadir Qolkarian konfrans materiallarının Times High Education beynəlxalq indeksləşmə parametrlərinə əsaslanan elmi jurnallarda nəşr ediləcəyini və beynəlxalq elmi platformalarda yerləşdiriləcəyini bildirib.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.nizamimuseum.az saytına istinad zəruridir.