Xəzinə - Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi

Ana səhifəXəzinə

AMEA Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Ədəbiyyatı Mzeyinin «Xəzinə» toplusu, muzeyin fondlarında qorunan, daima ekspozisiyasında sərgilənən görkəmli ədəbiyyat və mədəniyyət simalarının şəxsi fondalarının, ayrı-ayrı kolleksiyalarının, müxtəlif arxivlərinin müfəssəl təsvirini verir. «Risalə» (Araşdırmalar toplusu), «Şərq» (Tərcümə toplusu), «Qaynaq» (Məxəzlər toplusu) və «Məclis» (Mərasimlər toplusu) məcmuələrinin sırasını tamamlayır.

Təqdim olunan sayı milli teatr sənətimizin korifeylərindən olan Sidqi Ruhulla, Abbas Mirzə Şərifzadə, İsmayıl Hidayətzadə, Xurşid xanım Qacar və Aleksandr Tuqanova məxsus qiymətli eksponatları təsvir edir. Kataloqda adları çəkilən sənəd fədailərinin Nizami muzeyinin fondlarındakı xatirə irsi ilk dəfə olaraq işıq üzünə çıxarılır. Geniş ədəbi iştimayət üçün nəzərdə tutulan kataloqda oxucular bu parlaq şəxsiyyətləri həyat və yaradıcılığını öyrənmək üçün yardım edə biləcək əlyazma, xatirə əşyaları, orijinal fotolar, çox unikal afişa və proqramlarla tanış ola biləcəklər.

Təqdim edilən nömrədə akademik Rafael Hüseynovun «Xəzinələrə çıraq tutan toplu» adlı ön sözü yer tutub (noyabr 2006). Daha sonra aşağıda adı çəkilən elm və mədəniyyət xadimlərinin xatirə əşyalarının kataloqları işıqlandırılıb:

1. Sidqi Ruhulla Fətulla oğlu Axundov (1886-1959)

2. Abbas Mirzə Rəsul oğlu Şərifzadə (1891-1943)

3. İsmayıl Hüseyn oğlu Hidayətzadə (1901-1951)

4. Aleksandr Aleksandroviç Tuqanov (1871-1960)

5. Xurşid xanım Qacar Naxçıvanskaya (1894-1963)

Topluda ilkin olaraq Abbas Mirzə Rəsul oğlu Şərifzadəyə (1891-1943) məxsus olan aşağıdakı kataloq işıqlandırılıb:

1. Tərcümeyi-hal (Azərbaycan və ingilis dillərində)

2. Xatirə əşyaları: güzgü, qrafin, ülgüc – 2 ədəd; ülgüc saxlanan qutu

3. Əlyazmaların surəti

4. 1937-ci ildə A.Şərifzadənin evində aparılan axtarışın protokolu

5. Müxtəlif fotolar: rollarda və ailəsi ilə

6. A.Şərifzadə haqqında fikirlər: Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Cəfər Cabbarlı, Hüseyn Cavid, Əzim Əzimzadə, Tağı Şahbazi, Sabit Rəhman, Əfrasiyab Bədəlbəyli, Fatma Qədri, Süleyman Rüstəm, Cəfər Cəfərov, İlham RəhimliHazırkı toplaya daxil olan ikinci kataloq Xurşid xınm Qacar Naxçivanskayaya (1894-1963) məxsusdur. Sənətkarın xatirə fondu aşağıdakılardan ibarətdir:

1. Tərcümeyi-hal

2. X.Qacarın öz imzası ilə əlyazması

3. Müxtəlif əlyazmalar

4. Orijinal fotolar – rolları və müxtəlif fotolar

5. Evindən gətirilmiş albom – albomun fotosu, bir neçə şəkil

6. Notlar

7. Fəxri fərmanlar – 3 ədəd

8. Vallar – 6 ədəd

9. Kitablar – 43 ədəd

Afişa, məramnamə və X. Qacarın ifa etdiyi mahnıların siyahısı. Daha sonra İsmayıl Hidayədzadəyə (1901-1951) məxsus kataloq burada işıq üzü görüb. Sənətkarın xatirə fonduna aşağıdakı əşyalar daxildir:

1. Tərcümeyi-hal (Azərbaycan və ingilis dillərində)

2. Evindən gətirilmiş. Topluda yer tutan digər kataloq İsmayıl Hidayətzadəyə məxsusdur. Xatirə fonduna aşağıdakı əşyalar daxildir:

1. Tərcümeyi-hal (Azərbaycan və ingilis dillərində)

2. Evindən gətirilmiş Xəyyam, Sədi, Hafiz və Firdovsinin portretləri – 4 ədəd

3. Əlyazmalar. Quruluş verdiyi tamaşaların librettoları.

4. Kitablar: Mirzə Fətəli Axunldov «Aldanmış kəvakib», Nizami Gəncəvi «Yeddi gözəl», M.S.Ordubadi «Nizami» və s.

5. Fotolar.

6. Mətbuat.

7. Jurnallar.

8. Afişalar.

9. Proqramlar və sair.

Topluya daxil olan digər kataloq Sidqi Ruhulaya (1886-1959) məxsusdur. Burada sənətkara məxsus aşağıdakı xatirə əşyaların kataloqu dərc edilib: