AZTV-nin “Mədəniyyət” kanalında “Vətənim” verilişinin XX əsr Azərbaycan mədəniyyəti tarixində unudulmaz şəxsiyyətlərdən biri, teatr və mətbuat tariximizin yorulmaz tədqiqatçısı, tanınmış mətnşünas, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, Azərbaycanın Əməkdar Mədəniyyət işçisi, Əməkdar jurnalist Qulam Məmmədliyə həsr olunmuş növbəti buraxılışı yayımlanıb.

AMEA Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin direktoru, akademik Rafael Hüseynovun təqdimatında yayımlanan verilişdə ensiklopedik bilik və yaddaş sahibi, müasirlərinin "canlı ensiklopediya" adlandırdığı Q.Məmmədlinin ömür yoluna nəzər salınıb, fəaliyyəti haqqında əhatəli məlumat verilib.

Akademik R.Hüseynov Q.Məmmədlinin Azərbaycan ədəbiyyatında yeni bir janr – ömür salnaməsi janrının yaradıcısı olduğunu, Cəlil Məmmədquluzadə, Abbas Mirzə Şərifzadə, Hüseyn Ərəblinski, Cahangir Zeynalov, Nəriman Nərimanov, Hüseyn Cavidin ömür salnamələrini ərsəyə gətirdiyini vurğulayıb.

Qeyd edib ki, Q.Məmmədli 1940-cı illərdə Cənubi Azərbaycana səfəri zamanı bir neçə Azərbaycan şair və yazıçısının Azərbaycan xalqına tanıdılması üçün işlər görmüş, “ikinci Sabir” adlandırılan Mirzə Əli Möcüzü, Heyran xanımı, Fədaini xalqımıza tanıdan məhz Q.Məmmədli olmuşdur.

R.Hüseynov Q.Məmmədlinin Mirzə Cəlilə olan rəğbətindən bəhs edərək onun 1916-cı ildə C.Məmmədquluzadə ilə ilk görüşündən, Aşqabadda tamaşaya qoyulan “Ölülər” əsərində rol almasından, sonradan özünün də Mollanəsrəddinçilərdən biri olmasından söz açıb. Q.Məmmədlinin görkəmli ədəbiyyatşünas alim, şair Salman Mümtaz ilə tanışlığından bəhs edən akademik R.Hüseynov Q.Məmmədlini elmə, təhsilə yönlənməyə təşviq edənin S.Mümtaz olduğunu bildirib.

Akademikin sözlərinə görə, Q.Məmmədlinin M.Cəlilin tövsiyəsinə əsasən “Kommunist” qəzetinə işə qəbul olunması onun Azərbaycan ziyalıları ilə tanışlığında, dünyagörüşünün zənginləşməsində mühüm rol oynayıb.

R.Hüseynov İranın ən böyük xanəndəsi, Azərbaycan dilində nəğmələr səsləndirmiş Əbülhəsən xan Azər İqbal Soltan haqqında mətbuatda çıxan ilk məqalənin müəllifinin “Vətən uğrunda” qəzetində “Şeşgilani” təxəllüsü ilə yazan Q.Məmmədli olduğunu vurğulayıb.

“Qulam Məmmədli yazdığı əsərləri ilə xalqın gələcəyi üçün lazımlı işlər görməyə müvəffəq olub”, - deyə qeyd edən R.Hüseynov 1971-ci ildə bu görkəmli araşdırmacı ilə tanışlığı barədə məlumat verib.

Akademik qeyd edib ki, misilsiz arxivşünaslıq qabiliyyətinə malik Q.Məmmədli çoxlu sayda əsərlərin müəllif olsa da, onun şah əsəri kitab iki cildlik “Azərbaycan teatrının salnaməsi” hesab olunur.

Sonda R.Hüseynov əlavə edib ki, çoxşaxəli fəaliyyəti ilə seçilən Q.Məmmədli bir əsr ömür yaşasa da, sonrakı bütün əsrlər içərisində də yaşamaq haqqı qazanmış şəxsiyyətlərdəndir.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.nizamimuseum.az saytına istinad zəruridir.