Cavidlər ailəsi üçün oktyabr ayı ilin ən sevimli parçası idi. Hüseyn Cavid oktyabrın 24-də doğulmuşdu. Onun ailəsinin ilki, oğlu Ərtoğrol oktyabrın 22-də dünyaya göz açmışdı. Hüseyn Cavidin qızı Turan Cavid isə oktyabrın 2-də təvəllüd tapmışdı.

2 oktyabr 1923-cü il tarixində dahi şairin ailəsində dünyaya göz açan Turan xanım Cavidlər nəslinin son yadigarı idi. O, ölməz şairin irsini qoruyub gələcək nəsillərə çatdırmaq, Cavidlər ailəsinin xatirəsini əbədiləşdirmək kimi böyük missiyanı üzərinə götürərək bu vəzifənin öhdəsindən şərəflə gəlib.

muzeyşünas və mətnşünas, Əməkdar mədəniyyət işçisi Turan Cavid ədibin ev muzeyinin qurucusu, əsərlərinin naşiri kimi öz övladlıq borcunu layiqincə yerinə yetirib. O, Cavidin Azərbaycan ədəbiyyatını zənginləşdirən ölməz əsərlərinin son mükəmməl nəşrini hazırlayaraq, Cavidə, onun ailəsinə məxsus əşyaları, sənədləri illərin sınağından çıxarıb ev muzeyinə təhvil verərək Azərbaycan xalqına qiymətli miras qoya bilib.

Turan xanımın tərtib etdiyi Hüseyn Cavid əsərlərinin beşcildliyi uzun illər aparılan mətnşünaslıq işinin, arxiv materiallarındakı elmi axtarışların, möhtəşəm tapıntıların mükəmməl məhsulu idi. Böyük ədibin: “İmlasına dokunmamalı!”, - vəsiyyətinə sadiqliklə tərtib edilən bu toplu Cavidin əsərlərinin yeganə külliyyatı idi ki, şairin dil və üslub xüsusiyyətlərini qoruyub saxlamışdı. Turan xanım bu çoxcildlikdə atasının əsərlərini orijinala tam müvafiq şəkildə bərpa edə bilib.

Hazırda Hüseyn Cavidin Ev Muzeyində böyük ədibin 1982-1985-ci illərdə nəşr olunan dördcildliyinin unikal bir nüsxəsi saxlanılır. Bu dördcildliyin hər səhifəsində Turan xanımın əli ilə edilmiş minlərlə düzəliş var. Bu, Turan xanımın Cavid irsinin bərpası uğrunda çəkdiyi zəhmətin əyani göstəricisidir. Turan xanım öz zəhmətinin bəhrəsini – Hüseyn Cavidin latın qrafikalı yeni Azərbaycan əlifbası ilə nəfis şəkildə kütləvi tirajla çapdan buraxılmış beşcildliyini görməsə də, həmin nəşri əlinə alan hər kəs Turan xanımı xəyalən görür, onun ruhuna qəni-qəni rəhmətlər oxuyur.

Turan xanımın illər boyu üzərində zəhmət çəkdiyi və yüksək səviyyədə araya-ərsəyə gətirdiyi “əsərlərdən” biri də Hüseyn Cavidin Ev Muzeyidir. Bu muzey Cavid irsinin böyük himayəçisi, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin yaxından köməyi və bir rəhbər kimi qayğısı nəticəsində yaradılıb, cavidsevərlərin ixtiyarına verilib.

Vaxtı ilə Turan Cavidin rəhbərlik etdiyi bu muzeyin fondunda hazırda onun həyat və yaradıcılığına da işıq tutan kifayət qədər material mühafizə olunur. Turan xanımın fədakar elmi-ictimai fəaliyyəti, şəxsiyyəti barədə 100-ə yaxın yazılı mətn, 300-dən artıq foto və sənəd qorunur.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.nizamimuseum.az saytına istinad zəruridir.