Mədəniyyət kanalında “Vətənim” verilişinin milli teatrımızın ilk peşəkar aktyorlarından biri, Azərbaycan realist aktyor məktəbinin banisi Cahangir Zeynalova həsr olunan ikinci buraxılışı yayımlanıb.

Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin direktoru, akademik Rafael Hüseynovun təqdimatında efirə gedən verlişdə parlaq istedada malik Cahangir Zeynalovun səhnəyə gəlişindən, oynadığı rollardan, bütün aktyorlara nümunə ola biləcək səhnə sevgisindən bəhs olunub, ustad sənətkarın ifa etdiyi obrazların məziyyətləri təhlil edilib.

Akademik Rafael Hüseynov bildirib ki, aktyor olaraq Cahangir Zeynalovun bir ayrı gücü də başqalaşmaq qabiliyyəti idi, roldan rola o, sanki başqa bir surətə çevrilirdi. Mahiyyəti etibarilə Cahangir Zeynalov müsəlman səhnəsinə, şərqli, o cümlədən Azərbaycan müəlliflərin yazdığı əsərlərə səmtlənmişdi, ancaq aktyor eyni müvəffəqiyyətlə Qərb müəlliflərinin də əsərlərindəki surətləri böyük mahiyyətlə yaratmışdı.

"Cahangir Zeynalovun nəvəsi və adaşı Cahangir Novruzov nənəsi və anasının xatirələrinə əsaslanaraq söyləyir ki, Nəriman Nərimanov görkəmli aktyorun şəxsi həkimi və yaxın dostu imiş", - deyən Rafael Hüseynov qeyd edib ki, 1896-cı ilin 15 dekabrında "Tərcüman" qəzetində dərc olunan məqalədə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrında Nağıyevin himayədarlıq etdiyi gənclərin Nəriman Nərimanovun "Dilin bəlası" əsərini tamaşaya qoyduqları və baş rolda Cahangir Zeynalovun çıxış etdiyi bildirilib. Akademik Rafael Hüseynov onların tanışlığının həmin gündən başlandığını söyləyib.

Diqqətə çatdırılıb ki, Cahangir Zeynalov birinci Azərbaycan aktyorudur ki, teatr ictimaiyyəti ona təntənəli yubiley ("Yomi ali") keçirib. Səhnə fəaliyyətinin 25 illiyi münasibətilə "Nicat" cəmiyyətinin Qurban bayramı günündə (30 noyabr 1910-cu il) Tağıyev teatrında keçirdiyi yubiley təntənəsi iki hissədən ibarət olb. Rəsmi hissədə "Nicat"ın sədri aktyor haqqında məruzə edib. Sonra aktyorun ünvanına göndərilmiş təbrik teleqramları oxunub, müxtəlif mədəni-ictimai qurumların nümayəndələri çıxışlar ediblər. Fasilədə tanınmış xanəndələr və sazandələr çalıb-oxuyublar. Əsl bayram təntənəsinə çevrilən mərasimin ikinci hissəsində Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri" komediyası oynanılıb. Vəzir Mirzə Həbib rolunu Cahangir Zeynalov ifa edib.

Qeyd olunub ki, yubiley münasibətilə "Günəş", "Nicat", "Səda", "Bakı", "Bürhani Tərəqqi", rus dilində çıxan "Kaspi",  "Kavkazskaya kopeyka" qəzetləri geniş və məzmunlu məqalələr yazıblar. Həmin məqalələrdə sənətkarın yaradıcılığının canı-cövhəri, milli teatrımızın inkişafındakı misilsiz xidmətləri barədə geniş, dəyərli və əhatəli fikirlər söylənilib. Mətbuat öz səhifələrində Nəriman Nərimanovun, Mehdi bəy Hacınskinin, Bakıda fəaliyyət göstərən Boyarskinin teatr truppası aktyorlarının, müxtəlif redaksiya heyətlərinin təbriklərini çap etmişdi. Bu yazıların əsas dəyəri orasında idi ki, onları oxuyanda Cahangir Zeynalovun yaradıcılığının bədii-estetik mahiyyəti, şəxsiyyətinin xarakterik keyfiyyətləri bütün canlılığı, təbiiliyi, dolğunluğu, ziyalılığının dolğunluğu, şəxsiyyətinin kamilliyi və əzəməti, ləyaqətinin ucalığı bütün incəlikləri ilə gözlərimiz önündə canlanır.

Akademik Rafael Hüseynov vurğulayıb ki, təntənəli gecədə "Nicat" tərəfindən Səməd bəy Acalov, gürcü nəşri-maarif cəmiyyətindən Nasidze, bütün Azərbaycan dram artistləri adından Qulamrza Şərifzadə, "Maloposs", "Kulturnıy soyuz", "Prosvita", "İttihad", "Nəşri-maarif" (İranın), "Yəhudilər" cəmiyyətləri, "Yeni Fyuzat", "Molla Nəsrəddin" məcmuələri, "Səda", "Tərcüman" qəzetləri aktyoru təbrik etmişlər, yubilyara qiymətli hədiyyələr bağışlamışlar. Onların içərisində qızıl cib və qol saatları da vardı. Edilən çıxışların əksəriyyətinin mətnlərinin məğzi mətbuatda verilib və burada aktyorun sənətkarlığı, təşkilatçılıq bacarığı, şəxsi inşani keyfiyyətləri barədə dəyərli fikirlər söylənilib. Buradan da açıq-aydın görünür ki, Cahangir Zeynalovun yaradıcılıq yubileyi geniş mənada Bakı teatr mühitinin bayram təntənəsinə çevrilib. Bu, ilk növbədə müxtəlif millətlərdən mədəniyyət işçilərindən ibarət elit təbəqədə sənətkarın hörmət və izzətinin çox uca tutulduğuna dəlalət edir.

Verilişdə görkəmli sənətkarın qızının atası ilə bağlı xatirələri dinlənilib, həmçinin Nəriman Nərimanovun Cahangir Zeynalov həsr etdiyi və 1911-ci il dekabrın 10-da "Bürhani Tərəqqi" qəzetində dərc etdirdiyi məktubu səsləndirilib.

 İkinci buraxılışı buradan izləyə bilərsiniz.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.nizamimuseum.az saytına istinad zəruridir.